Cichy bohater za kierownicą
Mówi się, że to najmniejsze szczegóły mają ogromne znaczenie. I tak jest z pewnością w przypadku mechanizmu różnicowego, inaczej nazywanego dyferencjałem. To cichy bohater, który znacznie wpływa na komfort naszej jazdy. Jego rola polega na niwelowaniu wynikających z prawa fizyki różnic w prędkości obrotowej kół pojazdu podczas pokonywania zakrętów.
O zaletach dyferencjału – czyli jak pokonać fizykę
Istotę działania dyferencjału można zilustrować poprzez przykład grupy motocyklistów jadących z równą prędkością po łuku. Motocyklista, który znajduje się najbardziej na zewnątrz tej grupy ma do pokonania większy dystans, musi więc jechać najszybciej, żeby dostosować się do rytmu reszty. Problem ten staje się jeszcze bardziej złożony, gdy dotyczy dwóch kół na tej samej osi. Gdyby były one sztywno połączone, podczas pokonywania zakrętów natychmiast doszłoby do blokady jednego z kół. Dyferencjał w minimalizacji tego problemu jest więc kluczowy.
Mechanizm różnicowy – od pojazdów konnych do współczesnych aut
Choć wydaje się, że dyferencjał jest wynalazkiem nowoczesnym, w rzeczywistości ma on swoje korzenie w dalekiej przeszłości. Początkowe rozwiązanie problemu różnicy prędkości kół, polegało na zastosowaniu pojedynczego koła napędowego. Jak można się domyślić, ten sposób okazał się niewygodny i został szybko zapomniany.
Pierwszy dyferencjał, podobny do tych, które znamy dzisiaj, zastosowany został w 1897 roku w australijskim samochodzie parowym. Jednak pomysł na mechanizm równoważący prędkości kół zarejestrował już w 1827 roku francuski zegarmistrz, Onesiphore Pecqueur. Dyferencjał stosowany był również we wczesnych wynalazkach Carla Benza.
Niezwykłe jest też to, że pomysł na działanie dyferencjału wywodzi się z Chin, gdzie w III wieku naszej ery wynaleziono na potrzeby kompasu wóz wskazujący południe, o kółkach obracających się z różną prędkością. To dopiero potem zrozumiano, że zasada działania tego wynalazku może być wykorzystana w motoryzacji.
Na czym polega działanie dyferencjału?
Tradycyjny dyferencjał miał za zadanie przekazać jednakowy moment obrotowy na oba koła, które mogły obracać się z różnymi prędkościami w zależności od napotkanych oporów. Takie rozwiązanie miało jednak swoje wady – w przypadku, gdy jedno z kół znajdowało się na śliskim podłożu, mogło dojść do tzw. buksowania. Niezależnie od tych wad, zalety dyferencjału są nieporównywalnie większe. Poprzez ułatwienie poruszania się pojazdem i zmniejszenie zużycia paliwa dyferencjał zwiększa trwałość podzespołów i komponentów pojazdu, a nawet przekładni.
Co to jest blokada mechanizmu różnicowego?
Ciekawym elementem jest także blokada mechanizmu różnicowego, popularna w samochodach terenowych. Umożliwia ona przemieszczanie się pojazdu po trudnym terenie takim jak błoto czy lód. Po aktywacji blokady mechanizmu różnicowego, wszystkie koła otrzymują taki sam moment obrotowy. Warto jednak pamiętać, że korzystanie z tej funkcji na twardych nawierzchniach może prowadzić do uszkodzeń.
Dyferencjał – klucz do komfortu jazdy
Dyferencjał, mimo swojej historii liczącej prawie dwa tysiące lat, nadal jest kluczowym elementem wszelkiego rodzaju pojazdów. Poprawia komfort jazdy, zmniejsza zużycie paliwa oraz chroni podzespoły pojazdu przed uszkodzeniami, dostosowując się do wyzwań stawianych przez nowe technologie i coraz szybszy rytm życia.
