Wpływ azotynu sodu na zdrowie człowieka
Azotyn sodu, często oznaczany jako E250 na etykietach produktów spożywczych, to popularny konserwant stosowany w przemyśle spożywczym. Wiele osób zastanawia się, czy jego obecność w spożywanych pokarmach może mieć negatywny wpływ na zdrowie. W tym artykule wyjaśnimy, czym jest azotyn sodu, jakie ma zastosowania i jakie są potencjalne skutki jego spożywania.
Czym jest azotyn sodu?
Azotyn sodu, który jest niekiedy nazywany azotanem sodu, to organiczny związek chemiczny mający wzór chemicalzny NaNO2. Pierwotnie był wykorzystywany jako substancja wybuchowa, ale obecnie jest również stosowany jako środek rozjaśniający i barwiący w przemysłach tekstylnym, papierniczym i spożywczym.
W przemyśle spożywczym, azotyn sodu znajduje widełko zastosowanie w procesie przetwarzania wyrobów mięsnych, gdzie pełni funkcję konserwantu (oznaczanego kodem E250). Głównym zadaniem E250 jest hamowanie wzrostu bakterii Clostridium botulinum – bakterii, która w warunkach beztlenowych produkuje bardzo niebezpieczny dla zdrowia toksyn botulinowy, zwanym potocznie jadem kiełbasianym. Jest on częstym czynnikiem powodującym zatrucia pokarmowe nazywane botulizmem.
Warto jednak zaznaczyć, iż azotyn sodu jest substancją toksyczną i spożycie go w dużych ilościach lub przez długi okres czasu, może wpłynąć negatywnie na nasz stan zdrowia. Z tego względu, należy zawsze przestrzegać zaleceń producentów na temat bezpiecznego stosowania tej substancji oraz zachować szczególną ostrożność podczas manipulowania tym związkiem chemicznym.
W jakich produktach spożywczych znajdziemy azotyn sodu?
Jako, że azotyn sodu jest skutecznym i powszechnie dostępnym konserwantem, znajdziemy go w licznych produktach spożywczych, takich jak:
- Wędliny – kiełbasa, szynka, boczek, salami
- Ryby – wędzone i solone
- Pasztety i parówki
- Zupy i sosy gotowe do spożycia
- Konserwy mięsne i rybne
- Chipsy i inne przekąski typu snack
- Wyroby cukiernicze – ciastka, ciasta
- Napoje gazowane
Ze względu na potencjalną szkodliwość azotynu sodu dla zdrowia, zaleca się umiarkowane spożywanie produktów zawierających ten dodatek. W tym celu warto zwracać uwagę na informacje na etykietach produktów spożywczych, które zawierają informacje na temat zawartości różnych dodatków, w tym azotynu sodu.
Związki azotynu sodu a przetwórstwo mięsa
Azotyn sodu, z racji swoich właściwości konserwujących i barwiących, jest szeroko stosowany w przemyśle mięsnym. Stanowi one nieodłączny element procesu produkcji wędlin oraz kiełbas, pozwala na dłuższe przechowywanie produktów oraz zapobiega ich psuciu. Co więcej, jego obecność w produktach mięsnych sprawia, że są one atrakcyjne wizualnie, ze względu na jednolity kolor jaki nadaje mięsu.
Ryzyko dla zdrowia związane z spożyciem azotynu sodu
Biorąc pod uwagę wyniki dotychczas przeprowadzanych badań na temat wpływu azotynu sodu na zdrowie człowieka, wynika iż może on, szpecialnie przy spożywaniu go w dużych ilościach, powodować podrażnienie skóry, oczu i dróg oddechowych, a także dolegliwości związane z systemem pokarmowym jak nudności, wymioty czy biegunkę. W przypadku ekstremalnych dawek azotynu sodu mogą wystąpić również problemy z nerkami czy wręcz uszkodzenie innych istotnych narządów wewnętrznych.
Badania sugerują również, że azotyn sodu może mieć negatywny wpływ na układ krążenia człowieka. Wysokie dawki tego konserwantu mogą prowadzić do podwyższonego ryzyka wystąpienia chorób serca czy udaru mózgu. Ponadto, azotyn sodu może przyczyniać się do powstawania nowotworów.
Azotyn sodu jest szczególnie groźny dla najmłodszych. Już niewielkie dawki mogą powodować poważne problemy zdrowotne u niemowląt dlatego też jest niezalecane jego stosowanie do 6 miesiąca życia.
Ze względu na szkodliwość azotynu sodu dla zdrowia ludzi, produkcja, użycie i przechowywanie tej substancji są ściśle regulowane w wielu krajach na całym świecie. Chociaż szczegółowe normy różnią się w zależności od kraju, większość z nich ogranicza stosowanie azotynu sodu. Istnieją nawet kraje, w których azotyn sodu jest całkowicie zakazany.
