Michał Englert to nazwisko, które w polskim kinie niesie ze sobą nie tylko wyraz artystycznej wizji, ale także solidną reputację jednego z najlepszych operatorów filmowych i scenarzystów. Znany głównie ze swojej współpracy z Małgorzatą Szumowską, która jest nie tylko jego zawodową partnerką, ale także żoną, Englert wypracował sobie miejsce na polskiej i międzynarodowej scenie filmowej jako twórca o unikalnym stylu. Choć rzadko występuje na pierwszym planie w mediach, jego praca za kamerą przemawia za siebie. Kim jest Michał Englert, jakie były jego początki i co warto wiedzieć o jego życiu prywatnym?
Rodzice i pochodzenie artystyczne
Michał Englert urodził się 4 maja 1975 roku w Warszawie, co oznacza, że ma 49 lat. Pochodzi z rodziny o bogatych tradycjach artystycznych, które miały ogromny wpływ na kształtowanie jego kariery i twórczości. Jest synem znanych aktorów: Marty Lipińskiej i Macieja Englerta. Jego matka, Marta Lipińska, jest jedną z najbardziej szanowanych polskich aktorek teatralnych i filmowych, znaną m.in. z roli Michałowej w serialu „Ranczo”. Z kolei jego ojciec, Maciej Englert, to nie tylko aktor, ale także reżyser teatralny i wieloletni dyrektor Teatru Współczesnego w Warszawie. Ten artystyczny fundament, jaki zapewnili mu rodzice, bez wątpienia odegrał kluczową rolę w rozwoju jego talentu i późniejszej kariery filmowej.
Choć Michał Englert miał styczność z aktorstwem i teatrem od najmłodszych lat, jego pasja do sztuki objawiła się w inny sposób. Zamiast podążać za rodzinną tradycją aktorską, wybrał karierę operatora filmowego. W 1999 roku ukończył Wydział Operatorski na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, jednej z najbardziej prestiżowych uczelni filmowych w Polsce. To właśnie tam zaczął kształtować swój unikalny styl wizualny, który dziś wyróżnia jego filmy na arenie międzynarodowej.
Małgorzata Szumowska – żona i zawodowa partnerka
Małgorzata Szumowska to postać, z którą nie sposób oddzielić kariery Michała Englerta. Urodzona w 1973 roku reżyserka i scenarzystka jest jednym z najważniejszych nazwisk współczesnego polskiego kina, a ich współpraca przyniosła owoc w postaci wielu nagradzanych filmów. Para poznała się podczas studiów w łódzkiej szkole filmowej, gdzie oboje studiowali na różnych wydziałach, jednak z czasem zaczęli intensywnie współpracować, tworząc tandem, który w polskim kinie uważany jest za jedno z najbardziej twórczych duetów reżysersko-operatorskich.
Małgorzata Szumowska, jak i Michał Englert, mają artystyczne pochodzenie – jest córką znanej dziennikarki Doroty Terakowskiej oraz pisarza i dziennikarza Macieja Szumowskiego. Sama Małgorzata jest twórczynią niezwykle odważną, poruszającą trudne tematy związane z religią, seksualnością, tożsamością i społecznymi tabu, a jej filmy, takie jak „Body/Ciało” czy „Twarz”, zdobywały międzynarodowe uznanie na prestiżowych festiwalach filmowych.
Englert i Szumowska mają dwójkę dzieci, choć sami rzadko dzielą się szczegółami swojego życia prywatnego w mediach, starając się utrzymać jak największą dyskrecję. Znane są z tego, że żyją na uboczu medialnego zgiełku, skupiając się przede wszystkim na swojej pracy twórczej.
Kariera i dorobek filmowy
Michał Englert swoją przygodę z filmem rozpoczął jako operator i szybko zyskał uznanie za umiejętność tworzenia niezwykle klimatycznych i wizualnie wyrazistych obrazów. Już na początku swojej kariery pracował z czołowymi polskimi reżyserami, ale to współpraca z Małgorzatą Szumowską przyniosła mu międzynarodową sławę.
Ich pierwszym wspólnym filmem był „Szczęśliwy człowiek” (2000), który zapoczątkował długą serię współpracy przy kolejnych projektach. Wspólnie stworzyli takie filmy jak „33 sceny z życia” (2008), który przyniósł Szumowskiej Srebrnego Lamparta na festiwalu w Locarno, „W imię…” (2013) – odważny dramat o homoseksualności księdza, który zdobył Teddy Award na Berlinale, czy „Body/Ciało” (2015), nagrodzone Srebrnym Niedźwiedziem na festiwalu w Berlinie za reżyserię.
To właśnie dzięki Englertowi, filmy Szumowskiej mają charakterystyczną wizualną jakość – pełną surowości, kontrastów i często niepokojących ujęć, które doskonale oddają emocje i napięcia towarzyszące bohaterom filmów. Englert posługuje się kamerą w sposób, który podkreśla psychologiczną głębię postaci i ich skomplikowane relacje, co stawia go wśród najbardziej utalentowanych operatorów współczesnego kina.
Jednym z jego bardziej oryginalnych filmów jest „Twarz” (2018), który opowiada historię mężczyzny po operacji plastycznej twarzy, a sama opowieść stanowi swoistą satyrę na współczesne społeczeństwo. Englert w tym filmie znów pokazuje, jak można za pomocą kamery opowiadać o ludzkich zmaganiach z tożsamością i akceptacją społeczną.
Styl operatorski Michała Englerta
Styl Michała Englerta można określić jako minimalistyczny, ale pełen emocjonalnej głębi. Jego zdjęcia często charakteryzują się surowością i zimną paletą barw, co doskonale współgra z tematyką filmów Szumowskiej. Englert umiejętnie operuje światłem, cieniami oraz przestrzenią, co sprawia, że filmy, przy których pracuje, zyskują niezwykle klimatyczną i hipnotyzującą atmosferę. Jego kamera nie tylko rejestruje rzeczywistość, ale także buduje narrację, wzbogacając scenariusz o dodatkowe warstwy emocjonalne.
Często stosuje długie ujęcia i dynamiczną pracę kamery, która towarzyszy bohaterom, podkreślając ich zmagania wewnętrzne. Jego praca przy „W imię…” była szczególnie doceniana za subtelne oddanie konfliktu duchowego i emocjonalnego głównego bohatera.
Englert potrafi również pracować w bardziej mainstreamowych produkcjach. Przykładem tego może być jego współpraca przy „Mowie ptaków” (2019) w reżyserii Xawerego Żuławskiego, syna legendarnego Andrzeja Żuławskiego. Film ten, będący swoistym hołdem dla Andrzeja Żuławskiego, wymagał od Englerta zupełnie innego podejścia, jednak i w tym przypadku udowodnił, że potrafi odnaleźć się w różnych stylach filmowych, zachowując jednocześnie swoje autorskie piętno.
Nagrody i międzynarodowe uznanie
Michał Englert wielokrotnie zdobywał prestiżowe nagrody za swoją pracę operatorską. Jego współpraca z Małgorzatą Szumowską przyniosła mu międzynarodowe uznanie, a filmy, które razem stworzyli, były pokazywane na najważniejszych festiwalach filmowych, takich jak Berlinale, Locarno czy Cannes.
Za film „Body/Ciało” otrzymał nagrodę Polskiej Akademii Filmowej Orzeł za najlepsze zdjęcia, a jego praca przy „33 scenach z życia” przyniosła mu Złotą Żabę na Camerimage – festiwalu poświęconym sztuce operatorskiej.
W 2020 roku film „Śniegu już nigdy nie będzie”, który był polskim kandydatem do Oscara
, pokazał, że duet Englert-Szumowska nadal jest jednym z najważniejszych w polskim kinie. Film ten, będący swoistą mieszanką komedii, dramatu i surrealistycznej opowieści, zdobył uznanie krytyków za swoją wyjątkową atmosferę, a zdjęcia Englerta były chwalone za ich poetycką subtelność i niecodzienną grę światłem.
Życie prywatne
Pomimo sukcesów na arenie międzynarodowej, Michał Englert pozostaje osobą, która unika medialnego rozgłosu. Wraz z Małgorzatą Szumowską starają się zachować prywatność swojej rodziny z dala od blasku fleszy. Są rodzicami dwójki dzieci, jednak informacje o ich życiu prywatnym są skąpe, a sam Englert rzadko udziela wywiadów.
Oboje mieszkają częściowo w Polsce, częściowo w innych krajach, prowadząc intensywne życie zawodowe. Choć są parą zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym, potrafią skutecznie oddzielić te dwa obszary, co pozwala im na utrzymanie harmonii w związku i dalszy rozwój artystyczny.
Michał Englert to nie tylko jeden z najważniejszych polskich operatorów filmowych, ale także artysta o unikalnej wizji, który potrafi łączyć surową rzeczywistość z głęboką emocjonalnością. Jego współpraca z Małgorzatą Szumowską przyniosła owoc w postaci wielu nagradzanych filmów, które zdobyły uznanie zarówno w Polsce, jak i za granicą. Choć rzadko występuje na pierwszym planie medialnych doniesień, to jego praca za kamerą pozostaje kluczowa dla sukcesu filmów, które tworzy.
