Specyfika i charakterystyka szkockiej whisky
Szkocka whisky, nazywana również Scotch, jest niewątpliwie jednym z najbardziej renomowanych i cenionych trunków na świecie. Zyskała globalną sławę dzięki wyjątkowemu smaku i jakości, wynikającej z precyzyjnej produkcji zgodnej z restrykcyjnymi regulacjami wprowadzonymi w Szkocji w 2009 roku. Kierując się tymi regulacjami, szkocka whisky musi charakteryzować się określonym składem bazowym, sposobem destylacji, procesem leżakowania oraz minimalną zawartością 40% alkoholu.
Normy prawne dotyczące produkcji Scotch
Produkcja szkockiej whisky jest rygorystycznie kontrolowana przez szereg regulacji i standardów, zapewniających jej wysoką jakość. Każdy trunek deklarowany jako szkocka whisky musi spełnić następujące minimum prawne:
- Produkowany z zacieru opartego na słodowanym jęczmieniu i wodzie. Może zawierać dodatki innych zbóż, ale to właśnie jęczmień stanowi kluczowy składnik.
- Produkowany i destylowany wyłącznie na terenie Szkocji, co gwarantuje jej autentykę i ochronę geograficzną. Destylacja poza granicami kraju uniemożliwia używanie nazwy Scotch dla takiego trunku.
- Korzystanie z beczek o pojemności nie większej niż 700 litrów do minimum trzyletniego procesu leżakowania, co wpływa na charakterystyczny smak i aromat whisky.
- minimalna zawartość alkoholu wynosząca 40%.
- Zakaz używania enzymów egzogennych, co podkreśla naturalność i czystość produktu.
- Jedynym dozwolonym dodatkiem, poza zbożami i wodą, jest karmel prosty, który służy jako barwnik.
Typy szkockiej whisky
Szkocka whisky jest produkcji zarówno w formie jednosłodowej, jak i mieszanej. Istnieje wiele rodzajów szkockiego Scotch, w zależności od składników użytych do produkcji i procesu destylacji. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze typy:
- Single Malt – niepowtarzalny rodzaj whisky, produkowany w jednej distillery, w specjalistycznych alembikach. Ta klasyczna whisky bazuje wyłącznie na jęczmieniu i wodzie, bez dodawania innych składników. Przykłady: Aultmore, Bowmore, Crabbie, Fettercairn.
- Single Grain – typ whisky, który oprócz wody i jęczmienia może zawierać mieszankę innych słodowanych i niesłodowanych zbóż. W tym przypadku destylacja odbywa się w systemie instalacji kolumnowej. Przykłady: Arbike, Caledonian, Cambus, Loch Lomond, North of Scotland.
- Blended Malt – dobrze zharmonizowane mieszanki dwóch lub większej liczby Single Maltów. Przykłady: Angels Nectar, Big Peat, Berry Bros & Rud, Chivas Century, Eppicurean.
- Blended Grain – skomponowane z mieszanki Single Grainów, często destylowanych w różnych destylarniach.
- Blended – typ whisky, który łączy w sobie Maltów i Grainów, w różnych proporcjach i zestawieniach, często uznawany za najbardziej intrygujący. Ok. 90% szkockiej whisky należy do tej kategorii. Do najpopularniejszych marek należą: Ballantine’s, Johnnie Walker, Whyte and Mackay, Bells, Chivas Regal i Teacher’s, Dewar’s, The Famous Grouse czy Cutty Sark.
Regiony produkcji szkockiej whisky
Cały obszar Szkocji jest podzielony na pięć głównych rejonów produkcji whisky: Lowlands (Niziny), Highlands (Wyżyny), Speyside (dorzecze rzeki Spey), Islay (wyspa) oraz Campbeltown (miasto na półwyspie Kintyre). Każdy z nich charakteryzuje się specyficznym klimatem i warunkami, które wpływają na ostateczny charakter whisky. Każdy z tych obszarów posiada szereg destylarni, które produkują wyjątkowy scotch.