Najbogatszy kraj w Afryce – Nigeria na pozycji lidera
Afryka jako kontynent pełen kontrastów i potencjału od dawna wzbudza zainteresowanie ekonomistów, inwestorów i podróżników. Gdy mówimy o najbogatszym kraju tego kontynentu, prym wiedzie Nigeria. Według danych Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego, Nigeria od kilku lat utrzymuje pozycję lidera pod względem Produkt Krajowy Brutto (PKB) liczony według wartości nominalnej. W 2023 roku jej PKB wyniósł ok. 507 miliardów dolarów, co czyni ją największą gospodarką w Afryce.
Nie bez znaczenia jest fakt, że Nigeria to kraj niezwykle ludny – liczy ponad 220 milionów mieszkańców, co przekłada się na ogromny rynek wewnętrzny. To również największy eksporter ropy naftowej w Afryce, a surowce naturalne stanowią istotną część jego bogactwa.
PKB w Afryce – które kraje są na podium?
Choć Nigeria wiedzie prym, inne kraje również wykazują imponujące wyniki gospodarcze. Na drugim miejscu pod względem PKB znajduje się Republika Południowej Afryki (RPA) z wartością około 399 miliardów dolarów, a trzecie miejsce zajmuje Egipt, którego gospodarka osiągnęła PKB w wysokości około 387 miliardów dolarów.
Warto jednak zwrócić uwagę, że ranking zmienia się zależnie od metodologii. Przy uwzględnieniu PKB per capita (czyli na jednego mieszkańca), liderzy mogą być zupełnie inni. Takie kraje jak Seychele czy Botswana często lądują wysoko w zestawieniach zamożności na mieszkańca, mimo niewielkiego PKB całkowitego.
Co napędza nigeryjską gospodarkę?
Nigeria czerpie znaczną część swoich dochodów z sektora energetycznego. Znajdują się tam jedne z największych złóż ropy i gazu ziemnego w Afryce. Surowce te stanowią około 90% eksportu kraju i 70% dochodów budżetowych. Port morski w Lagos obsługuje znaczne ilości handlu międzynarodowego, czyniąc z Nigerii kluczowego gracza na afrykańskim rynku energetycznym.
Ponadto, gospodarka kraju jest silnie zróżnicowana – obok ropy naftowej istotne znaczenie mają rolnictwo, sektor usług (zwłaszcza bankowy i telekomunikacyjny), a także przemysł filmowy – słynny Nollywood, którego wpływy kulturowe rozciągają się na cały kontynent.
Czy bogactwo naturalne zawsze oznacza dobrobyt?
Niestety, mimo potężnych zasobów, Nigeria zmaga się z szeregiem wyzwań. Kwestie takie jak korupcja, niestabilność polityczna i ubóstwo stanowią poważną barierę w pełnym wykorzystaniu potencjału ekonomicznego. Szacuje się, że ponad 40% populacji żyje poniżej granicy ubóstwa, a brak rozwiniętej infrastruktury i wysokiego poziomu edukacji utrudnia dystrybucję narodowego bogactwa.
Wysokie PKB nie zawsze przekłada się na jakość życia obywateli. Wiele nigeryjskich regionów, szczególnie na północy kraju, boryka się z niedostatkiem dostępu do elektryczności, czystej wody i usług medycznych.
Inne czołowe gospodarki: Egipt, Angola, Algieria
Wśród krajów afrykańskich wyróżniają się także takie państwa jak:
- Egipt – korzysta ze strategicznego położenia geograficznego (Kanal Sueski), silnego sektora turystycznego i rozwijającej się infrastruktury; dynamicznie inwestuje również w odnawialne źródła energii.
- Angola – podobnie jak Nigeria, oparta jest na eksporcie ropy naftowej, ale także wydobyciu diamentów. Przez dekady była jednym z najszybciej rozwijających się rynków w Afryce.
- Algieria – posiada trzecie co do wielkości rezerwy gazu ziemnego na świecie. Duża część dochodów państwowych pochodzi z eksportu tego surowca, zwłaszcza do Europy.
Kraje te, choć mniej ludne niż Nigeria, osiągają znaczące przychody dzięki eksportowi i inwestycjom infrastrukturalnym. Ich wyzwaniem pozostaje jednak potrzeba dywersyfikacji gospodarki i zmniejszenia zależności od surowców naturalnych.
Jakie surowce naturalne decydują o bogactwie Afryki?
Afryka to kontynent niezwykle zasobny w diamenty, złoto, ropę naftową, gaz ziemny, platynę, kobalt, miedź, mangan i wiele innych surowców. Właśnie te dobra przyciągają inwestorów z całego świata – w tym z Chin, Europy i Ameryki Północnej.
Północny region Afryki obfituje w węglowodory, a Zachodnia Afryka – szczególnie Nigeria, Ghana i Wybrzeże Kości Słoniowej – to bogactwo w surowce rolnicze (kakao, orzeszki ziemne, kauczuk). Z kolei Kongo i Zambia posiadają jedne z największych na świecie złóż miedzi i kobaltu, niezbędnych w produkcji baterii do samochodów elektrycznych.
Afrykańskie bogactwa naturalne są więc kluczowym czynnikiem globalnych łańcuchów dostaw, co czyni kontynent strategicznie ważnym partnerem gospodarczym dla największych gospodarek świata.
Jakie są prognozy dla przyszłości gospodarczej Afryki?
Eksperci przewidują, że w nadchodzących dekadach Afryka odegra coraz większą rolę w światowej gospodarce. Kluczowymi czynnikami rozwoju będą:
- Urbanizacja i wzrost klasy średniej – przewidywany wzrost do ponad miliarda ludzi klasy średniej do 2050 roku.
- Transformacja cyfrowa – rozwój fintechu, telemedycyny i usług online przyspieszy rozwój usług.
- Inwestycje infrastrukturalne – zwiększone wydatki na drogi, kolej, energetykę i telekomunikację.
- Edukacja i rozwój kompetencji młodych pokoleń – 60% populacji Afryki to osoby poniżej 25. roku życia.
Jeśli uda się zoptymalizować zarządzanie zasobami i poprawić jakość rządzenia, Afryka może stać się nowym centrum innowacji oraz jednym z głównych motorów wzrostu gospodarczego na świecie. Nigeria – jako obecny gospodarczy lider – będzie pełnić kluczową rolę w tym rozwoju.
