Polska jest krajem o zróżnicowanym podziale administracyjnym – składa się z 16 województw, które różnią się nie tylko terytorialnie, ale również pod względem liczby mieszkańców. Wiele osób interesuje się, które województwa są największe, a które najbardziej zaludnione. W tym artykule sprawdzimy, jakie są największe województwa w Polsce zarówno pod względem powierzchni, jak i ludności, oraz co warto wiedzieć o ich charakterystyce.
Jakie są największe województwa w Polsce pod względem powierzchni?
Pod względem powierzchni, największe województwa w Polsce to te o rozległych terenach, często obejmujące znaczną część lasów, parków narodowych oraz obszarów wiejskich. Na czele rankingu znajduje się województwo mazowieckie, które jest nie tylko centrum administracyjnym kraju (tu znajduje się Warszawa), ale też rozciąga się na ponad 35 tysięcy kilometrów kwadratowych. Oto pierwsza piątka w tej kategorii:
- Województwo mazowieckie – 35 558 km²
- Województwo wielkopolskie – 29 826 km²
- Województwo lubelskie – 25 122 km²
- Województwo dolnośląskie – 19 947 km²
- Województwo zachodniopomorskie – 22 892 km²
Te województwa mają bardzo zróżnicowany charakter – niektóre, jak Zachodniopomorskie, posiadają dostęp do morza, inne zaś, jak Lubelskie, charakteryzują się dużą powierzchnią rolną.
Które województwa są najbardziej zaludnione?
Pod względem liczby mieszkańców, liderem również jest województwo mazowieckie. To tutaj znajduje się stolica kraju – Warszawa – która sama liczy ponad 1,7 mln mieszkańców. Oto województwa z największą liczbą mieszkańców (dane za rok 2023):
- Województwo mazowieckie – ok. 5,5 mln osób
- Województwo śląskie – ok. 4,3 mln osób
- Województwo wielkopolskie – ok. 3,5 mln osób
- Województwo małopolskie – ok. 3,4 mln osób
- Województwo dolnośląskie – ok. 2,9 mln osób
Województwo śląskie, mimo że jest jednym z mniejszych pod względem powierzchni (12 333 km²), charakteryzuje się ogromną gęstością zaludnienia, co czyni je jednym z najbardziej zurbanizowanych regionów w Polsce.
Największe województwa pod względem gęstości zaludnienia
Wskaźnik gęstości zaludnienia – liczba mieszkańców przypadająca na jeden kilometr kwadratowy – to kolejny sposób na analizę demograficzną poszczególnych województw. Największą gęstość zaludnienia notuje województwo śląskie – ok. 350 os./km². Tuż za nim plasuje się województwo mazowieckie (około 150 os./km²), jednak należy pamiętać, że te wartości są mocno skoncentrowane wokół dużych miast, takich jak Warszawa czy Katowice.
Z drugiej strony, najmniejszą gęstością zaludnienia cechują się województwa warmińsko-mazurskie i podlaskie – około 59–63 os./km², co wynika z dużej powierzchni lasów, jezior i słabiej zurbanizowanego charakteru tych regionów.
Województwa o największym znaczeniu gospodarczym
Wielkość województwa pod względem powierzchni czy liczby mieszkańców nie idzie zawsze w parze ze statusem ekonomicznym. Tu również króluje województwo mazowieckie, które generuje aż około 22% Produktu Krajowego Brutto (PKB) całej Polski. Duże znaczenie mają także:
- Województwo śląskie – oparte na przemyśle i usługach, z dużym zagęszczeniem ośrodków miejskich.
- Województwo wielkopolskie – z dynamicznie rozwijającym się Poznaniem, który przyciąga inwestycje zagraniczne.
- Województwo dolnośląskie – z Rozwojem Dolnośląskiej Strefy Ekonomicznej oraz silnym sektorem IT we Wrocławiu.
Z kolei najniższe PKB per capita przypada na województwa wschodniej Polski, takie jak podkarpackie czy lubelskie. To pokazuje, że znaczenie gospodarcze niekoniecznie pokrywa się z rozmiarem terytorialnym czy liczbą mieszkańców.
Jakie województwo ma najwięcej miast?
Liczba miast w danym województwie również może świadczyć o jego stopniu urbanizacji. Tutaj dominują województwa śląskie, mazowieckie i dolnośląskie. Woj. śląskie może pochwalić się największą liczbą miast na swoim terenie – aż 71, z czego wiele to większe aglomeracje. Woj. mazowieckie i dolnośląskie notują kolejno 85 i 66 miast.
Ciekawostką jest, że najmniej miast znajduje się na terenie województwa podlaskiego – jedynie 40 jednostek miejskich. To potwierdza jego bardziej rolniczy i naturalny charakter.
Województwa z największą ilością terenów zielonych
Dla osób poszukujących kontaktu z naturą istotna może być również ilość terenów zielonych. Województwa warmińsko-mazurskie, podlaskie oraz lubuskie uchodzą za zielone płuca Polski. Dominują tam lasy, jeziora i obszary chronione. W szczególności warto wymienić:
- Warmińsko-mazurskie – Mazury są symbolem natury i odpoczynku nad wodą.
- Podlaskie – to tu znajduje się Białowieski Park Narodowy i Puszcza Białowieska – unikalna biosfera w Europie.
- Lubuskie – około 50% powierzchni stanowią lasy, co czyni ten region jednym z najbardziej zalesionych w Polsce.
Choć te województwa są mniejsze lub mniej zaludnione, ich znaczenie ekologiczne i turystyczne jest nie do przecenienia.
Jakie są perspektywy rozwoju największych województw?
Trend urbanizacyjny i gospodarczy sprzyja dużym województwom – takim jak mazowieckie, dolnośląskie, czy wielkopolskie. Tu obserwuje się największy napływ inwestycji, tworzenie nowych miejsc pracy i rozwój infrastruktury. Co ciekawe, również mniejsze województwa zaczynają odgrywać większą rolę – szczególnie dzięki funduszom unijnym oraz rozwijającemu się sektorowi turystyki i agroturystyki.
Województwa, które do tej pory pozostawały na peryferiach rozwoju – jak podkarpackie czy warmińsko-mazurskie – przyciągają inwestorów niskimi kosztami prowadzenia działalności, a rosnące zainteresowanie zrównoważonym stylem życia może sprzyjać rozwojowi tych regionów.
