Gdzie znajduje się Azja i jakie ma położenie geograficzne?
Azja to kontynent, który zajmuje wschodnią część Eurazji oraz północną, środkową i częściowo południową część półkuli wschodniej. Leży na półkuli północnej i wschodniej, a od zachodu graniczy z Europą. Granica między Azją a Europą nie jest sztywno określona, jednak najczęściej przyjmuje się, że przebiega wzdłuż gór Ural, rzeki Emba, a także Morza Kaspijskiego, Kaukazu i Morza Czarnego.
Azja graniczy także z Oceanem Arktycznym od północy, Oceanem Spokojnym od wschodu i Oceanem Indyjskim od południa. Obejmuje wiele wysp i archipelagów, w tym archipelag japoński, Filipiny, Indonezję, Cejlon oraz część Nowej Gwinei.
Ile krajów znajduje się w Azji?
W Azji znajduje się aż 49 uznawanych przez ONZ państw, jednak liczba ta może wzrosnąć, jeśli uwzględnić terytoria sporne i częściowo uznawane, takie jak Palestyna czy Tajwan. Do największych krajów Azji pod względem powierzchni należą:
- Rosja (część azjatycka),
- Chiny,
- Indie,
- Kazachstan,
- Arabia Saudyjska.
Pod względem liczby ludności liderami są Chiny i Indie – każde z nich liczy ponad 1,4 miliarda mieszkańców, co oznacza, że niemal 60% ludności świata zamieszkuje właśnie Azję.
Jaka jest powierzchnia Azji?
Azja to zdecydowanie największy kontynent na Ziemi – jej powierzchnia to około 44,58 miliona kilometrów kwadratowych, co stanowi około 30% powierzchni lądów globu. Dzięki tak dużemu obszarowi, Azja obejmuje wszystkie możliwe strefy klimatyczne: od arktycznych terenów na Syberii, przez umiarkowany klimat Azji Środkowej, aż po tropikalne rejony Azji Południowo-Wschodniej i południowej Indii.
Co wyróżnia Azję pod względem geograficznym?
Azja to kontynent pełen kontrastów geograficznych. Znajduje się tu zarówno najwyższy punkt Ziemi – Mount Everest (8848 m n.p.m.), jak i najniższy lądowy punkt – depresja Morza Martwego (ok. -430 m p.p.m.). Rzeźba terenu Azji jest wyjątkowo urozmaicona. Główne pasma górskie to Himalaje, Karakorum, Hindukusz, Ałtaj i Kaukaz. Znajdują się tu także ogromne pustynie (np. Gobi, Takla Makan), stepy i rozległe doliny rzeczne.
W Azji płyną największe rzeki kontynentu – Jangcy, Huang He, Ganges, Mekong czy Eufrat i Tygrys. Warto wspomnieć także o bajkowych jeziorach, takich jak Bajkał – najgłębsze i jedno z najczystszych jezior świata.
Jakie kultury dominują w Azji?
Azja jest matecznikiem wielkich cywilizacji oraz religii świata. To właśnie tutaj narodziły się takie wyznania jak:
- buddyzm (Indie/Nepal),
- hinduizm (Indie),
- islam (Półwysep Arabski),
- judaizm (Bliski Wschód),
- chrześcijaństwo (Judea – obecny Izrael i Palestyna).
Równie fascynująca jest różnorodność etniczna i językowa. W Azji mówi się tysiącami języków i dialektów – od języków semickich i indoeuropejskich, przez drawidyjskie, tybeto-birmańskie, sino-tybetańskie, aż po języki uralskie i ałtajskie.
Wschodnia Azja to kolebka cywilizacji chińskiej, koreańskiej i japońskiej, które mimo wielu wspólnych cech, rozwinęły się niezależnie, tworząc unikalne systemy piśmiennictwa, filozofii i sztuki.
Jak rozwinięta jest gospodarka Azji?
Azja jest kontynentem ogromnych kontrastów również pod względem gospodarczym. Znajdują się tu zarówno jedne z najbogatszych gospodarek świata (Japonia, Korea Południowa, Singapur, Zjednoczone Emiraty Arabskie), jak i państwa rozwijające się (Afganistan, Bangladesz, Jemen). Chiny stoją na czele światowej produkcji przemysłowej i eksportu, a Indie wyrastają na globalną potęgę w sektorze IT i usług cyfrowych.
Bliski Wschód z kolei jest sercem światowego przemysłu naftowego, z ogromnymi złożami ropy i gazu w Arabii Saudyjskiej, Iranie, Iraku czy Kuwejcie. Z drugiej strony, kraje takie jak Nepal, Kirgistan czy Laos wciąż mierzą się z problemami związanymi z infrastrukturą i dostępem do podstawowych usług.
Jakie zabytki i miejsca warto zobaczyć w Azji?
Azja to kontynent przepełniony zapierającymi dech w piersiach atrakcjami turystycznymi i historycznymi. Do najbardziej znanych należą:
- Wielki Mur Chiński – jeden z cudów świata, rozciągający się na ponad 21 tysięcy kilometrów,
- Tadź Mahal w Indiach – perła architektury Mughalów,
- Petra w Jordanii – wykute w skale miasto Nabatejczyków,
- Angkor Wat w Kambodży – największa świątynia religijna świata,
- Góra Fuji w Japonii – symbol kraju Kwitnącej Wiśni,
- Świątynie w Bagan (Birma/Myanmarze) – ponad 2000 buddyjskich świątyń i stup z XI wieku.
Jakie są ciekawe fakty i ciekawostki o Azji?
Oto kilka mniej znanych, a fascynujących faktów o Azji:
- W Azji znajduje się największe miasto świata pod względem liczby ludności – Tokio, zamieszkiwane przez ponad 37 milionów osób (aglomeracja).
- Najwyżej położone miasto świata to również azjatycka osada – La Rinconada w Himalajach na wysokości ponad 5 100 m n.p.m. (choć część źródeł zalicza ją do Ameryki Południowej), a najwyżej położoną dużą osadą jest Leh w Indiach.
- Azja ma najwięcej oficjalnych języków ze wszystkich kontynentów – ponad 2300 języków i dialektów.
- Najstarsze znane miasta świata – takie jak Jerycho – znajdują się właśnie na Bliskim Wschodzie.
- Pustynia Gobi rozciąga się również przez Mongolię – to jedna z niewielu pustyń, na której zimą spada śnieg.
Azja to kontynent skrajności – zarówno cieplarnianych, jak i społecznych. Od potęgi metropolii po odległe, niemal dzikie tereny. Dla każdego miłośnika podróży, historii i geografii jest miejscem niezwykle atrakcyjnym i inspirującym.
