Staw łokciowy jest kluczowym stawem dla ruchomości ramienia i wykonywania codziennych czynności. Pojawiający się ból w tym obszarze może znacząco wpłynąć na jakość życia. Bardzo często nieprzyjemne dolegliwości związane są z zapaleniem stawu łokciowego w wyniku pracy fizycznej. Dowiedz się, dlaczego tak się dzieje oraz jak zminimalizować ryzyko uszkodzenia tej struktury.
Zapalenie kaletki stawu łokciowego – jakie są objawy?
Między tkankami z tyłu łokcia znajduje się ograniczona przestrzeń wypełniona niewielką ilością płynu maziowego. Jest nią kaletka wyrostka łokciowego. Jej zadaniem jest amortyzacja tej okolicy i ułatwianie przesuwania się tkanek względem siebie w czasie wykonywania ruchów ręką w łokciu [1].
Niestety ten obszar bardzo często ulega zapaleniu i pojawieniu się z tyłu łokcia [1]:
- zaczerwienienia;
- miejscowego obrzęku, który jest albo dość spoisty i równomierny, albo w formie ograniczonej, miękkiej „kulki” wypełnionej płynem;
- dolegliwości bólowych.
Niekiedy dochodzi do ograniczenia ruchomości łokcia, zwłaszcza wyprostu lub zgięcia stawu. Ponadto przy zapaleniu kaletki może wystąpić stan podgorączkowy. Dolegliwości albo pojawiają się nagle i szybko narastają, albo nasilają się przez kilka dni lub tygodni [1].
Zapalenie stawu łokciowego a praca fizyczna – kogo dotyka?
Jedną z najczęstszych przyczyn zapalenia stawów jest ich nadmierne użytkowanie podczas pracy fizycznej. Powtarzające się ruchy ręką lub nacisk na staw łokciowy (np. podpieranie się na łokciach) mogą powodować przeciążenie lub powtarzające się mikrourazy kaletki wyrostka łokciowego i otaczających tkanek.
Dlatego też przypadłość ta nazywana jest „łokciem górnika”, „łokciem studenta” lub „łokciem kreślarza”, co częściej dotyczy mężczyzn, którzy ciężko pracują fizycznie. Na zapalenie stawu łokciowego narażeni są m.in. mechanicy samochodowi, murarze, hydraulicy, ogrodnicy, monterzy np. okien, wykładzin, dachów, stolarze, górnicy oraz ci, którzy trenują zapasy lub gimnastykę [2].
Zapalenie i ból łokcia na skutek wykonywanej pracy – jak zminimalizować ryzyko?
Osoby, które doświadczyły zapalenia stawu łokciowego, muszą uważać na nadmierne przeciążenia, uciski i urazy łokcia. Warto również odpowiednio przygotować się do pracy fizycznej, m.in. zadbać o zakładanie ochraniaczy na łokcie, jeśli istnieje ryzyko uszkodzenia tego obszaru ciała. Poza tym przed rozpoczęciem pracy fizycznej należy zrobić rozgrzewkę, która rozrusza stawy, a w trakcie wykonywania obowiązków robić regularne przerwy [1].
Jeśli wykonywana praca wymaga opierania łokci o twarde podłoże np. biurko, należy zadbać o wyposażenie stanowiska m.in. w miękkie podłokietniki. W przypadku przewlekłego zapalenia kaletki na skutek mikrourazów warto pomyśleć o modyfikacji aktywności zawodowej na taką o niższym stopniu ryzyka przeciążenia łokci. Trzeba również pamiętać o tym, że otarcia i rany skóry w tej okolicy mogą wywołać stan zapalny stawu łokciowego. Dlatego miejsca urazu należy niezwłocznie zdezynfekować i zabezpieczyć środkami opatrunkowymi [1].
Leczenie zapalenia kaletki łokciowej – o co należy zadbać?
Jeżeli łokieć boli, pojawia się obrzęk i zaczerwienienie, niezbędna jest diagnostyka tych dolegliwości i rozpoznanie przyczyny zapalenia kaletki. Podstawą diagnozy jest wywiad z pacjentem i badanie fizykalne. W razie potrzeb lekarz ortopeda może zlecić np. wykonanie USG, morfologii krwi z CRP i OB lub punkcję diagnostyczną (pobranie płynu z kaletki) [3].
Jeśli przyczyną dolegliwości jest wykonywana praca, należy powstrzymać się od niej przynajmniej do momentu ustąpienia objawów. Większość osób ze stanem zapalnym stawu łokciowego spowodowanym mikrourazami dobrze reaguje na leczenie zachowawcze obejmujące [2]:
- krioterapię, czyli np. okłady z lodu;
- uniesienie kończyny;
- modyfikację aktywności fizycznej i wprowadzenie ruchów oszczędzających rękę z urazem;
- odpowiednie opatrunki ochronne, jeśli doszło np. do otarcia skóry na łokciu;
- opaski uciskowe.
Można też sięgnąć po leki przeciwbólowe dostępne bez recepty [2], w tym te przeznaczone do stosowania miejscowego np. spray Diky 4% z diklofenakiem o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Wygodna forma aerozolu ułatwia aplikację leku, a dodatek olejku miętowego zapewnia chłodzący, kojący efekt [4].
Artykuł na zlecenie marki Diky
Bibliografia
1. Stępień K., Zapalenie kaletki wyrostka łokciowego, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2023, witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/256386,zapalenie-kaletki-wyrostka-lokciowego (dostęp: 10.09.2025).
2. Kuźnik-Buziewicz A., Częste zapalenia powierzchownie położonych kaletek maziowych, Medycyna praktyczna dla lekarzy, 2019, witryna internetowa: https://www.mp.pl/medycynarodzinna/artykuly/190033,czeste-zapalenia-powierzchownie-polozonych-kaletek-maziowych (dostęp: 10.09.2025).
3. Kucharczyk F., Zapalenie kaletki łokciowej – przyczyny, objawy, leczenie i powrót do sprawności. FORM Grupa Lekarska, witryna internetowa: https://formgl.pl/zapalenie-kaletki-lokciowej-przyczyny-objawy-leczenie/ (dostęp: 10.09.2025).
4. Witryna internetowa: https://www.dikyspray.pl/
